THEATER VAN DE NATUUR is een kunstwerk van vijftien treden met de woorden van vijftien dichters. Op de top van de heuvel aangekomen wordt u, kijkend door het bühnekader, geconfronteerd met een bijzonder uitzicht.

THEATER VAN DE NATUUR – een kunstwerk van Adriaan Nette, ontwikkeld tussen 1994 en 2012

Naar aanleiding van de her-meandering van de Ruiten Aa organiseerde Stichting ‘Tussen Juffer en Borg’ in de zomer van 1994 op initiatief van Jan Willem Kok de kunstmanifestatie Beek In Beeld. Nette, een van de kunstenaars die werd uitgenodigd om een werkstuk op locatie te realiseren, kreeg vooraf aan deze manifestatie een rondleiding door Westerwolde. Hij trof hier een immense kaalslag aan in het landschap, het gevolg van de graafwerkzaamheden rond de nieuwe beekbedding. Aan de oever van de Ruiten Aa vroeg hij zijn begeleiders bij deze rondgang, een landbouwer en een boswachter, wat zij hier zagen.

De landbouwer blikte terug, dit was het land van zijn voorouders. Zij hadden hier meerdere generaties hard gewerkt voor een eerlijk bestaan. Het was niet makkelijk geweest, soms verrotte de oogst op het land, omdat in natte tijden het water niet weg kon. Daarnaast waren er ook zomers met zo weinig regen dat de beek bijna droog viel. Na de Tweede Wereldoorlog werd de beek gekanaliseerd. Er braken nu gouden tijden aan met grote trekkers en overvloedige oogsten, zo sprak de landbouwer. Hij vertelde blij te zijn dat zijn ouders de terugkeer van de beek niet meer hoefden mee te maken. Zij zouden niet begrijpen dat land, dat met noeste arbeid was bevochten op de elementen, nu in één keer teruggegeven zou worden aan de natuur.

De boswachter aanschouwde eveneens dit kale landschap, hij keek echter verwachtingsvol vooruit. Hij vertelde plastisch over de rijke toekomst die dit beekdal wachtte, met planten en dieren die hier al tijden niet meer waren gezien. De flora en fauna zouden zich hier de komende jaren zeer gevarieerd gaan ontwikkelen. Die vooruitzichten zijn heel reëel, zo vertelde de enthousiaste boswachter. Intussen keek Nette naar de kaalslag om zich heen, zich realiserend dat beide sprekers het huidige uitzicht gebruikten als projectieveld voor verbeeldende uitstapjes naar toen en straks.

In het kader van de manifestatie plaatste Nette in 1994 een tijdelijk bühnekader op statief boven op een zandheuvel aan de oever van de Ruiten Aa en noemde zijn creatie THEATER VAN DE NATUUR. Hij nodigde de landbouwer en de boswachter uit om het verhaal dat zij op die plek zo sprekend hadden verbeeld op te schrijven. Deze eerste twee vertellers werden in de zomer van 1994 opgevolgd door nog zeventien programmamakers. Zij vertelden allemaal over het landschap dat zij in dit kleine theater zagen. De programma’s verschenen onder redactie van Adriaan Nette elke week als kolom THEATER VAN DE NATUUR in de Nieuwsbode, een huis-aan-huis blad dat wordt verspreid in het gebied rond de Ruiten Aa. Nette voorzag de programma’s wekelijks van een actuele of een historische foto van het beekdalgebied.

In 1995 kreeg Adriaan Nette, op initiatief van Waterschap Dollardzijlvest (na een fusie Hunze en Aa’s), Dienst Landelijk Gebied en Staatsbosbeheer de opdracht voor een meer duurzame versie van zijn werkstuk. Essentieel in zijn concept, evenals in de oorspronkelijke tijdelijke opzet, is het gegeven van de waarneming, in dit geval de beschouwing van de natuur. Vragen die hij stelt zijn: Wat zien we echt en welke betekenis verlenen we vervolgens aan onze waarneming?

Vanuit het meerjarenplan dat Nette vervolgens bedacht is het huidige THEATER VAN DE NATUUR ontstaan, nu vijftien treden hoog. Vijftien jaar lang schonk op uitnodiging van Nette steeds weer een andere programmamaker deze locatie een bijzondere kijk op de natuur middels zijn of haar tekst. Iedere bezoeker kan nu, als hij of zij de treden van het THEATER VAN DE NATUUR beklimt, deze woorden meenemen als bagage op reis. Op de top van de heuvel, kijkend door het bühnekader op statief, wordt de beschouwer geconfronteerd met een bijzonder uitzicht. Het resultaat van deze waarneming verlenen wij het predicaat natuur.

De programmamakers van THEATER VAN DE NATUUR reiken u onderweg hun poëtische beschouwingen aan. Eenmaal aangekomen op de top van de heuvel, staat u zelf in het THEATER VAN DE NATUUR en, zo zult u zien, valt alle bagage weg. Wat rest is de eigen voorstelling van wat u ziet, vertaald in uw eigen beelden en in uw eigen woorden.

Wij wensen u een prettige voorstelling!